غزل سمند دولت – فال حافظ
غزل شماره ۲۴۱ دیوان حافظ بعد از مراجعت از تبعید و در شیراز و هنگامی سروده شده که شاعر در کمال تنگدستی و سختی معیشت به سر می‌برده است. گویا همنشینان سابق حافظ در حال عیش و طرب و سرخوشی هستند و او را فراموش کردند. شاعر از رفیقان خود می‌خواهد که از هم‌صحبت شبانه خود یاد کنند و به ایشان حق و حقوق بندگی مخلصانه را یادآور می‌شود.
فال حافظ با معنی و تعبیر کامل و تفسیر بیت به بیت غزل شماره ۲۴۱ حافظ را در تحقیقستان بخوانید.
معاشران ز حریف شبانه یاد آرید
حقوق بندگی مخلصانه یاد آرید
به وقت سرخوشی از آه و ناله عشاق
به صوت و نغمه چنگ و چغانه یاد آرید
چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی
ز عاشقان به سرود و ترانه یاد آرید
چو در میان مراد آورید دست امید
ز عهد صحبت ما در میانه یاد آرید
سمند دولت اگر چند سرکشیده رود
ز همرهان به سر تازیانه یاد آرید
نمی‌خورید زمانی غم وفاداران
ز بی‌وفایی دور زمانه یاد آرید
به وجه مرحمت ای ساکنان صدر جلال
ز روی حافظ و این آستانه یاد آرید
غزل شماره ۲۴۱ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی
۱- دلتنگ دوستانت هستی و احساس تنهایی می‌کنی. خیال مکن که فراموش شده‌ای. هنوز عده‌ای از دوستانت هستند که قدر تو را بدانند و دل‌نگران‌ات باشند.
۲- به نظر می‌رسد که در عین خوشی و رسیدن به مراد، دیگران را نیز در شادی و خوشی خود سهیم کرده‌ای، اما دیگران در حقت کم‌لطفی کردهاند. نگران نباش که خداوند بخشاینده جای حق نشسته و باز هم مرحمت خدا نصیب تو شده و خواهد شد. روزی به مقامی بالا دست پیدا خواهی کرد. خوددار باش و با فکر و دوراندیشی تصمیم بگیر.
معنی و تفسیر غزل شماره ۲۴۱ حافظ – معنی غزل معاشران ز حریف شبانه یاد آرید
بیت اول
معاشران ز حریف شبانه یاد آرید
حقوق بندگی مخلصانه یاد آرید
ای همنشینان از حریف شبانه گذشته خود و از حق خدمت بی‌شائبه او یاد کرده و فراموشش نکنید.
✦✦✦✦
بیت دوم
به وقت سرخوشی از آه و ناله عشاق
به صوت و نغمه چنگ و چغانه یاد آرید
به هنگام سرمستی، با نوای چنگ و چغانه از آه و ناله عاشقان یاد کنید.
✦✦✦✦
بیت سوم
چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی
ز عاشقان به سرود و ترانه یاد آرید
بدان هنگام که اثر مستی و گلگونی در چهره دلدار نمودار می‌شود با سرود و آواز عاشقان یاد کنید.
✦✦✦✦
بیت چهارم
چو در میان مراد آورید دست امید
ز عهد صحبت ما در میانه یاد آرید
آنگاه که دست خواستار شما کمر آرزو‌ها را در میان گیرد از زمان هم‌نشینی ما در میان جمع خود یاد آرید.
✦✦✦✦
بیت پنجم
سمند دولت اگر چند سرکشیده رود
ز همرهان به سر تازیانه یاد آرید
اینک که مرکب اقبال شما با گردن افراشته پیش می‌رود از همقطاران پیاده خود با اشاره سر تازیانه احوالی بپرسید.
✦✦✦✦
بیت ششم
نمی‌خورید زمانی غم وفاداران
ز بی‌وفایی دور زمانه یاد آرید
شما که یک لحظه به فکر یاران وفادار نیستید، بی‌وفایی گردش ایام از یادتان نرود.
✦✦✦✦
بیت هفتم
به وجه مرحمت ای ساکنان صدر جلال
ز روی حافظ و این آستانه یاد آرید
ای کسانی که بر بالای مجلس عزت و جلال ساکنید از روی لطف و احسان از چهره ارادت حافظ بر در این آستان یادی بکنید.
