غزل خلوت انس – فال حافظ
غزل شماره ۲۴۴ دیوان حافظ در کمال سادگی سروده شده و به رویدادگویی پرداخته است. این غزل نمی‌تواند مربوط به ایام جوانی شاعر باشد. در آن صحبت از شبی خوش است که دوستان و یاران در خلوت نشسته‌اند و در آن رباب و چنگ نواخته می‌شود. در ادامه غزل حافظ به جان دوست قسم می‌خورد که چاره خلاصی از دست غم و غصه، اعتماد کردن به لطف کارساز است.
فال حافظ با معنی و تعبیر کامل و تفسیر بیت به بیت غزل شماره ۲۴۴ حافظ را در تحقیقستان بخوانید.
معاشران گره از زلف یار باز کنید
شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید
حضور خلوت انس است و دوستان جمعند
و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید
رباب و چنگ به بانگ بلند می‌گویند
که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید
به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد
گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید
میان عاشق و معشوق فرق بسیار است
چو یار ناز نماید شما نیاز کنید
نخست موعظه پیر صحبت این حرف است
که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نمرده به فتوای من نماز کنید
وگر طلب کند انعامی از شما حافظ
حوالتش به لب یار دلنواز کنید
غزل شماره ۲۴۴ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی
۱- طالع نیک و خوشبختی قرین توست. قدر زندگی خود را بدان. روزگارت با خوبی و خوشی سپری خواهد شد، درصورتی‌که از افراد بد و نیرنگ‌باز پرهیز کنی و البته دورویی و ریا را از خودت دور نمایی. دوستان و دشمنان را بشناس و راه رفت و آمد با افراد حسود را ببند تا مخبون نشوی و چشم زخم نخوری.
۲- دست از لجبازی و وسواس بیش از حد بردار. یأس و ناامیدی را به دلت راه مده که ایام شادی و کامیابی بسیار نزدیک است. در زمان خوشی نیز همچون ایام سختی و عسرت، خدای را مخلصانه بپرست و در هیچ زمانی از یاد خدا غافل مباش.
۳- زندگانی بدون عشق چیزی بجز مردگی نیست و تا وقتی عاشق نباشی به صفای دل نخواهی رسید. خداوند یار و همراه عاشقان یکرنگ است پس به ذات ربوبی توکل کن و از او بخواه که تو را در راه عشق یاری رساند.
معنی و تفسیر غزل شماره ۲۴۴ حافظ – معنی غزل معاشران گره از زلف یار باز کنید
بیت اول
معاشران گره از زلف یار باز کنید
شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید
ای همنشینان، گیسوی به هم بافته یار را از هم بگشایید. این گیسو مانند شبی دلنواز است، پس با این کار آن را طولانی سازید.
✦✦✦✦
بیت دوم
حضور خلوت انس است و دوستان جمعند
و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید
در محفل خودمانی که غریبه راه ندارد، ملاقات صورت گرفته و دوستان همگی گرد هم آمده‌اند.
آیه چشم زخم «و اِن یکاد» را بخوانید و در را از پشت ببندید.
✦✦✦✦
بیت سوم
رباب و چنگ به بانگ بلند می‌گویند
که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید
آلات موسیقی رباب و چنگ با صدای بلند این سخن را ابراز می‌کنند که پیغام عارفان و سالکان را از دل و جان بشنوید.
✦✦✦✦
بیت چهارم
به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد
گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید
به جان محبوب سوگند می‌خورم که اگر به لطف خداوند تکیه کرده و پشت‌گرم باشید، غم عشق شما را سرآوازه و رسوا نخواهد کرد.
✦✦✦✦
بیت پنجم
میان عاشق و معشوق فرق بسیار است
چو یار ناز نماید شما نیاز کنید
عاشق و معشوق به یک حال و روز نیستند و با هم فرق زیادی دارند. هر گاه یار ناز کرد شما نازش را بخرید.
✦✦✦✦
بیت ششم
نخست موعظه پیر صحبت این حرف است
که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
اولین سفارش و اندرز پیر می‌فروش این است که از همنشین فرومایه دوری گزینید.
✦✦✦✦
بیت هفتم
هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نمرده به فتوای من نماز کنید
اگر کسی در این جمع دلش به برکت عشق زنده نیست، در همین حال که نمرده به دستور و حکم شرعی من بر او نماز میت بگذارید.
✦✦✦✦
بیت هشتم
وگر طلب کند انعامی از شما حافظ
حوالتش به لب یار دلنواز کنید
و اگر حافظ از شما درخواست بخششی دارد، او را به لب محبوب جانبخش حواله دهید. تنها چیزی که او نیاز دارد بوسه‌ای از لب یار است.
